Yayın

Avlanılacak yer hususunda ise göl olsun, nehir olsun sivrisineğin olmadığı yerde yayın bulamazsınız. Sebebi açıktır, yayın tembel yapılı, pek yer değiştirmeyen bir balıksa, besinini öncelikle yiyebileceği boyda balıklar ve kurbağalar oluşturuyorsa, küçük balık ve kurbağalar sivri sinek larvaları ile besleniyorsa ve bu larvalarda durgun sularda bulunuyorsa, bu sonuç açığa çıkar.

Yayın avı için durgun ve sivrisineğin bol olduğu sular uygundur.

Yayın yerleşik bir balıktır. Bir çok ırmağımızda yöre insanlarınca bilinen bu özelliği, suya giren kişinin hayvanın inine girip çıkarken vücudunu sürtmesiyle oluşturduğu serteşmiş, kaygan çamur tabakasını çıplak ayakları ile hissederek yer tespitinde kullanılır ve ne yazık ki çoğu zaman ağlala bohçalanarak buradan alınır.

Yem:

Bu balık için en geçerli yemler sigara kalınlığında siyah sülük,(özelikle siyah seçin, yeşil sülük taş yada kayaya yapışıp kolay,kolay kendini bırakmaz) iri, diri ve bolca solucan, avlanılan bölgede tutulacak ( 10 – 15 cm. boyda ) canlı balık ve canlı kurbağadır ( Hayati organları zedele-meden oltaya takıp, canlı kalmasını sağlamak önemlidir ) Başka bir yemde yaz günü rüzgarsız ve gölge bir yerde kurutmadan 8-10 gün çürümeye, kokuşmaya bırakılmış bir parça ettir. ( Et bu duruma geldikten sonra avlanılacak yere götürmek ve oltayı yemlemek bu kokuya dayanıklılığınızı da ortaya koyacaktır ). Bu yemlerle yayın avlanıldığı gibi Amasya’ da Yeşil ırmağın sularının azaldığı yaz günlerinde (Amasya civarında kol boyu yayınlara şebek deniyor ) kaşıkla kelebek tutulduğu bilinmektedir.

Avcılığı:

Kullanılacak oltanın mümkün olduğunca kalın, bırakma olta olması gerekir. Bırakma olta sessizliği sağlamak için gerekmekte olup, sıkça ama sessizce yoklanmalıdır. Oltanın kıyıya bağlanması için ise en uygunu nehir veya gölün kıyısındaki ağaçların yaş dallarıdır. Balığın oltaya yakalanmasını takiben her çekişinde esneyip eski haline dönen yaş ağaç dalı hem balığı yoracak, hem de oltanın kopmasını engelleyecektir. Özellikle gece, oltanın bağlandığı ağaç dalını görebilmek için şerit halinde kesilmiş bez parçalarını aynı dala iliştirmeniz, ışık kullanmadan oltanızı bağladığınız yeri görmenizi sağlayacaktır.

Avı için kesinlikle sessiz olunması, suya gece ışık, gündüz gölge verilmemesi gerekir. Kelebek de tabir edilen kol boyu yayın avı için gece veya gündüz mantarlı olta kullanılabilse de, daha iri yayın avı için özellikle gece bırakma (dip) olta geçerlidir. Görme yeteneğinin zayıf olması ve balığın kendine aşırı güveni nedeniyle olta kalınlığı balığı rahatsız etmez.

Yemekleri:

Yemeklerine gelince, yayından neler yapılmaz ki?
En başta balık parçalanmadan önce mümkünse derisi yüzülmelidir. Beyaz, lezzetli ve kılçıksız yayın etinden tavası, buğulaması, güveci, şişi, közde kızartması, köftesi, fırında kızartması, kavurması, haşlaması ve özellikle kellesinden harika çorbası yapılır.
Özellikle buğulaması veya güvecinin pişirilirken en üste 3-5 adet defne yaprağının konulması ve sarımsak dişlerinin yemeğe tüm olarak atılması tavsiye edilir.
Bu sayılan tüm yemeklerinin çok lezzetli olması yanı sıra, bazı lokantalarda levrek tava veya trança şiş adı altında da satılır.